Part 2.5

 

ആസ്ത്രേലിയ

ചരിത്രം

ജയിംസ് കുക്ക് എന്ന ബ്രീട്ടീഷ് നാവികനാണ് ഓസ്‌ട്രേലിയയിൽ കപ്പലിറങ്ങി.[1]1770 ൽ ആയിരുന്നു അത്.പിന്നീട് കുറ്റവാളികളെ നാടുകടത്താനുള്ള താവളമായാണ് ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഈ വൻകരയെ ഉപയോഗിച്ചത്.1850 ആയപ്പോഴേക്കും ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ വൻതോതിലുള്ള സ്വർണ്ണ നിക്ഷേപങ്ങളെ കുറിച്ച് പുറം ലോകം അറിഞ്ഞതോടെ ഇവിടേക്കുള്ള കുടിയേറ്റവും വർദിച്ചു
ഭൂമിശാസ്ത്രം

ദക്ഷിണ അക്ഷാംശം 10 ഡിഗ്രിക്കും 44 ഡിഗ്രിക്കും പൂർവരേഖാംശം 112 മുതൽ 154 ഡിഗ്രിക്കും ഇടയിലാണ് ഓസ്‌ട്രേലിയ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.76,86,850 ച.കി.മി ആണ് വിസ്തൃതി.നിരപ്പായ ഭൂപ്രകൃതിയാണ് ഓസ്‌ട്രേലിയയുടേത്.ഏറെ ഉയരം ഏറിയ പർവതനിരകളൊന്നും ഇവിടെ കാണപ്പെടുന്നില്ല. ഓസ്‌ട്രേലിയയുടെ ഭൂമിശാസ്്ത്ര മേഖലയെ പ്രധാനമായും മൂന്നായി തരം തിരിക്കുന്നു. പടിഞ്ഞാറൻ പീഠഭൂമി മധ്യനിമ്‌ന തടം കിഴക്കൻ മലനിരകൾ
പടിഞ്ഞാറൻ പീഠഭൂമി

സമുദ്ര നിരപ്പിൽ നിന്ന് 365 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഭൂരൂപമാണിത്.വളരെ ഉറപ്പേറിയ ശിലാരുപങ്ങൾ ഇവിടെ കാണപ്പെടുന്നു.കൂടാതെ മധ്യഭാഗത്ത് ഏതാനും മരുഭൂമികളും കാണപ്പെടുന്നു.
മധ്യനിമ്‌ന തടം

ഈ ഭൂരൂപത്തെ പ്രധാനമായും മൂന്ന് ആയി തരംതിരിക്കുന്നു.ഗ്രേറ്റ് ആർടീഷ്യൻ തടം,എറി തടാകമേഖല,മുറൈ -ഡാർലിങ് മേഖല എന്നിവയാണവ.
ഗ്രേറ്റ് ആർടീഷ്യൻ തടം

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഭൂഗർഭജല ഉറവിടങ്ങളിലൊന്നാണ് ഗ്രേറ്റ് ആർടീഷ്യൻ തടം.
എറി തടാകമേഖല

ഈ മേഖലയിലൂടെ ഒഴുകുന്ന നദികളെല്ലാം കടലിലെത്താതെ എറി തടാകത്തിലാണ് പതിക്കുന്നത്.
മുറൈ -ഡാർലിങ് മേഖല

ന്യൂ സൗത്ത് വേൽസിലെ വെന്റ് വർത്തിൽ മുറൈ-ഡാർലിങ്ങ് നദികളുടെ സംഗമ സ്ഥാനം

ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ടു നദികളാണ് മുറൈയും ഡാർലിങും.വേനൽക്കാലത്തും ജലസമൃദ്ധമായ നദിയാണ് മുറൈ.ഏറെ ഫലഫുഷ്ടമായ ഒരു മേഖലകൂടിയാണ് മുറൈ -ഡാർലിങ് മേഖല.
കിഴക്കൻ മലനിരകൾ

ഓസ്‌ട്രേലിയയുടെ കിഴക്കൻ സമൂദ്രതീരത്തിന് സമാന്തരമായിട്ടാണ് കിഴക്കൻ മല നിരകൾ നിലകൊള്ളുന്നത്.2000 കിലോമീറ്റർ ആണ് ഇവയുടെ നീളം.ഇവയുടെ തെക്കും ഭാഗം കുത്തനെ ചരിഞ്ഞും പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തിന് ചെരിവും കുറവാണ്.ഓസ്‌ട്രേലിയൻ ആൽപ്‌സ്,ബ്ലൂ ആൽപ്‌സ് എന്നിവ ഇവിടത്തെ പ്രധാന പർവ്വത നിരകളാണ്.ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ പ്രധാന നദികളായ മുറൈ,ഡാർലിങ്ങ് എന്നിവയുടെ ഉത്ഭവവും ഈ പർവ്വത നിരകളിൽ നിന്നാണ്.
നദികൾ

ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ ഏറ്റവും നീളം കൂടിയ നദിയാണ് മുറൈ.2,508 കിലോമീറ്റർ ആണ് നീളം.ഓസ്‌ട്രേലിയൻ ആൽപ്‌സ് എന്ന പർവ്വതത്തിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് ഒടുവിൽ അലക്‌സാണ്ട്രിന തടാകത്തിൽ പതിക്കുന്നു.മുറുംബിഡ്ജി നദി,ഡാർലിങ്ങ് നദി,കൂപെർ ക്രീക് നദി,ലച്‌ലൻ നദി,ഡയാമാന്റിന നദി തുടങ്ങിയവ ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ മറ്റു പ്രധാന നദികളാണ്.
ന്യൂ സൗത്ത് വേൽസിലെ വെന്റ് വർത്തിൽ മുറൈ-ഡാർലിങ്ങ് നദികളുടെ സംഗമ സ്ഥാനം
കാലാവസ്ഥ
തെക്കുകിഴക്ക് വാണിജ്യവാതമേഖല

വൻകരയുടെ കിഴക്കൻ തീരപ്രദേശത്ത് വരഷം മുഴുവൻ മഴ ലഭിക്കുന്നു.സമുദ്രത്തിലനിന്നു തെക്കുകിഴക്ക് ദിശയിൽ വർഷം മുഴുവൻ ലഭിക്കുന്ന കാറ്റാണ് ഈ മേഖലയിൽ മഴ പെയ്യിക്കുന്നത്. ദക്ഷിണായനരേഖയ്ക്ക് വടക്ക് ഭാഗത്തായി ഉഷ്ണമേഖല മഴക്കാടുകളും തെക്കുഭാഗത്തായി മിതോഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകളും കാണപ്പെടുന്നു.
ഉഷ്ണമരുഭൂമി പ്രദേശം
പുൽമേടുകൾ
മൺസൂൺ മേഖല
ടാസ്മാനിയ
ജനജീവിതം
കൃഷി
ആടുവളർത്തൽ
ധാതുക്കൾ
വ്യവസായങ്ങൾ
മത്സ്യബന്ധനം
വടക്കെ അമേരിക്ക

ഭൂമിയുടെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തെ ഒരു ഭൂഖണ്ഡമാണ് വടക്കെ അമേരിക്ക. വടക്ക്‌ ആർട്ടിക്ക്‌ സമുദ്രവും കിഴക്ക്‌ അറ്റ്‌ലാന്റിക് സമുദ്രവും തെക്കുകിഴക്കു കരീബിയൻ കടലും തെക്കും പടിഞ്ഞാറും ശാന്ത സമുദ്രവുമാണു അതിരുകൾ. പനാമ കടലിടുക്ക്‌ വടക്കേ അമേരിക്കയെ തെക്കു കിഴക്കായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന തെക്കേ അമേരിക്കയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.
24,490,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള ഈ വൻകര (9,450,000 ച.മൈൽ), ഭൗമോപരിതലത്തിന്റെ 4.8%(കരവിസ്തീർണ്ണത്തിന്റെ 16.4%) വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ഒക്ടോബർ 2006-ലെ കണക്കുപ്രകാരം എവിടത്തെ ജനസംഖ്യ ഏകദേശം 51.5 കോടിയാണു . വലിപ്പത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഏഷ്യ, ആഫ്രിക്ക എന്നിവയ്ക്കു പിന്നിൽ മൂന്നാം സ്ഥാനത്ത്‌ നിൽക്കുന്ന വടക്കേ അമേരിക്ക ജനസംഖ്യയുടെ കാര്യത്തിൽ ഏഷ്യ, ആഫ്രിക്ക, യൂറോപ്പ്‌ എന്നിവയ്ക്കു പിന്നിൽ നാലാം സ്ഥാനത്താണ് .
കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍

ഭൂപ്രകൃതി

ശിലാഘടനയിലെ സാരൂപ്യത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി വടക്കേ അമേരിക്കയെ അഞ്ചു മേഖലകളായി തിരിക്കാം.

കനേഡിയൻ ഷീൽഡ്

ഭൂവല്കത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ ശിലാസമൂഹങ്ങളിലൊന്നാണ് ഈ മേഖലയിൽ കാണപ്പെടുന്നത്. ദീർഘകാലത്തെ ഭൂരൂപപ്രക്രമങ്ങൾക്കു (geomorphic processes) വിധേയമായിരുന്ന ഈ ശിലാക്രമങ്ങൾക്ക് സങ്കീർണമായ ഘടനയാണുള്ളത്. എന്നാൽ ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രതലരചനയിൽ മുഖ്യമായ പങ്കു വഹിച്ചിരുന്നത് ഹിമനദീയന (glaciation)ങ്ങളായിരുന്നു. പ്ലീസ്റ്റോസീൻ യുഗത്തിൽ വടക്കേ അമേരിക്കയുടെ ഏതാണ്ട് മുഴുവൻ ഭാഗവുംതന്നെ ഹിമാവരണത്തിലായിരുന്നു. വൻകരയിലെ ഹിമനദീയനം കനേഡിയൻ ഷീൽഡ് പ്രദേശത്തെ കേന്ദ്രീകരിച്ചായിരുന്നു. ഇതിന്റെ ഫലമായി പ്രസ്തുത മേഖലയുടെ തെക്കൻ ചരിവുകളിൽ ഉപരിശിലാപടലങ്ങളൊക്കെത്തന്നെ കരണ്ടെടുക്കപ്പെട്ട് ഏറ്റവും അടിയിലെ വളരെ പ്രായംചെന്ന പടലങ്ങൾ ദൃശ്യശിലാതലങ്ങളായി മാറിയിട്ടുണ്ട്. അങ്ങിങ്ങായിക്കാണുന്ന ഇൻസെൽബെർഗു (Inselberg) കൾ കഴിച്ചാൽ പൊതുവേ നിരപ്പായ പ്രദേശമാണിവിടം. ഹിമാനീകൃത തടാകങ്ങളും ചതുപ്പുകളും ധാരാളമായി കാണാം. വളരെ അപൂർവമായി അനേകശതം മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ എഴുന്നുകാണുന്ന അവശിഷ്ടപർവതങ്ങളും ഉണ്ട്.

മധ്യമേഖല

കനേഡിയൻ ഷീൽഡിനെ ചുറ്റി ഏതാണ്ട് വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് തെക്ക് കിഴക്കായി കിടക്കുന്ന ഈ മേഖലയ്ക്കും ഹിമാനീകൃതസ്ഥലരൂപമാണുള്ളത്. കനേഡിയൻ ഷീൽഡ് പ്രദേശത്തുനിന്നും ഹിമാനികൾ വഹിച്ചുനീക്കിയ ശിലാപദാർഥങ്ങൾ നിക്ഷേപിക്കപ്പെട്ട ഈ മേഖല സമതലപ്രദേശമായിത്തീർന്നിരിക്കുന്നു. പാലിയോസോയിക് യുഗത്തിലെ ശിലാക്രമങ്ങൾ അങ്ങിങ്ങായി എഴുന്നുനില്ക്കുന്ന ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ കുടം കമഴ്ത്തിയതുപോലുള്ള കുന്നുകളും പ്രകൃതിസിദ്ധമായ ശിലാകമാനങ്ങളും ദ്രോണികളും തടപ്രദേശങ്ങളും ഇടകലർന്നുകാണുന്നു. മധ്യമേഖലയുടെ പടിഞ്ഞാറരികിൽ റോക്കിപർവതനിരകളിൽനിന്ന് നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ട മിസോസോയിക്-ടെർഷ്യറി യുഗങ്ങളിലെ പ്രായംകുറഞ്ഞ ശിലാവസാദങ്ങൾ വ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. മിസ്സൌറി നദിക്കു കിഴക്കും ഒഹായോ നദിക്കു വടക്കുമായുള്ള പ്രദേശത്താണ് ഹിമാനികളാൽ നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ട അവശേഷം (debris) പൂർണമായി നിക്ഷിപ്തമായിരിക്കുന്നത്. ഗ്രേറ്റ് ലേക്സ് തടാകങ്ങളായി മാറിയ ഭൂഭാഗങ്ങളിലെ ശിലാപദാർഥങ്ങൾ അടർത്തി മാറ്റപ്പെട്ട് ഇവിടെ നിക്ഷേപിക്കപ്പെട്ടതായി കാണാം. ഒറ്റപ്പെട്ട കുന്നുകളൊഴികെ മേഖലയാകെ ഏറെക്കുറെ സമതലമായി കാണപ്പെടുന്നു. മധ്യമേഖലയുടെ തെക്ക് കിഴക്കരികിലും സീമാന്തപ്രദേശങ്ങളിലും ഹിമനദീയനത്തിന്റെ പ്രഭാവം അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിമ്നോന്നതമായ ഭൂപ്രകൃതിയാണുള്ളത്.

അപ്പലേച്ചിയൻ പ്രദേശം

പാലിയോസോയിക് ശിലാക്രമങ്ങൾക്ക് പ്രാമുഖ്യമുള്ള പഴക്കംചെന്ന ഭൂഭാഗമാണ് ഇവിടം. വിവിധ യുഗങ്ങളിൽ പ്രോത്ഥാനപ്രക്രിയകൾക്കു (upheavals) വിധേയമായതിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ സ്പഷ്ടമാണ്; പടിഞ്ഞാറൻ പകുതിയിൽ വലനപ്രക്രിയകളുടെയും കിഴക്കരികിൽ ഭൂഭ്രംശത്തിന്റെയും പരിണതരൂപങ്ങൾ ദൃശ്യമാണ്. പീഡ്മോണ്ട്, ബ്ളൂറിഡ്ജ് എന്നീ പർവതപങ്ക്തികളിൽ തീവ്രമായ പർവതനത്തിന്റെ ഫലമായി രൂപംകൊണ്ടിട്ടുള്ള ശിലാക്രമങ്ങളാണുള്ളത്. ന്യൂ ഇംഗ്ലണ്ടിലും കാനഡയുടെ കിഴക്കരികിലുമായി വ്യാപിച്ചുകാണുന്ന നിരകളിലും പർവതനത്തിന്റെ തീവ്രത ദൃശ്യമാണ്. പൊതുവേ സങ്കീർണമായ ശിലാഘടനയാണുള്ളത്. ഏതാണ്ട് സമാന്തരമായി കിടക്കുന്ന വിവിധ മലനിരകൾ മുറിച്ചൊഴുകുന്ന ധാരാളം നദികളും ശക്തമായ അപരദനത്തിന്റെ ഫലമായി രൂപംകൊണ്ട നിരവധി ഉടവുകളും ഇവിടങ്ങളിൽക്കാണാം. താഴ്വരപ്രദേശങ്ങൾ സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്ന് സു.100-300 മീ. വരെ ഉയരത്തിലാണ്. അങ്ങിങ്ങായി എഴുന്നുകാണുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട കുന്നുകൾ സാമാന്യം ഉയരമുള്ളവയാണ്.

തീരസമതലങ്ങൾ

പൊതുവേ പ്രായംകുറഞ്ഞ അവസാദശിലാശേഖരങ്ങളുടേതായ ഭൂപ്രദേശമാണിത്. മധ്യമേഖലയിലെ ശിലാതലങ്ങൾ കിഴക്കോട്ടു ചരിഞ്ഞിറങ്ങുന്ന നിലയിൽ അവസ്ഥിതമായിരിക്കുന്നു. ഇവയെ മൂടിക്കാണുന്ന മിസോസോയിക്-ടെർഷ്യറി യുഗങ്ങളിലെ അവസാദങ്ങളാണ് തീരസമതലത്തിലുള്ളത്. ധാരാളം ചതുപ്പുകളും ചെളിപ്രദേശങ്ങളും നിറഞ്ഞുകാണുന്നു. നിരന്ന പ്രദേശങ്ങൾ മിക്കവയും സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്ന് ഏതാനും മീറ്ററുകൾമാത്രം ഉയരത്തിലുള്ളവയാണ്.

റോക്കി പർവതപ്രദേശം

സങ്കീർണമായ ഘടനയും ദുർഗമമായ ഭൂപ്രകൃതിയുമുള്ള റോക്കിപ്രദേശം വൻകരയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഭൂഭാഗമാണ്. ഉയർന്ന കൊടുമുടികളും കുത്തനെയുള്ള ചരിവുകളും ഇടുങ്ങിയ താഴ്വരകളും അധികം വിസ്തൃതമല്ലാത്ത പീഠപ്രദേശങ്ങളും ഒക്കെയായി വിവർത്തനിക (Tectonic) പ്രക്രിയകൾക്കു വിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു മേഖലയാണിത്. സജീവവും കെട്ടടങ്ങിയതുമായ നിരവധി അഗ്നിപർവതങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന അസ്വസ്ഥമായ ഈ പർവതപങ്ക്തികൾ അപ്പലേച്ചിയൻ നിരകളെ അപേക്ഷിച്ചു പ്രായം കുറഞ്ഞവയാണ്.

മണ്ണിനങ്ങൾ

കിഴക്ക് ഷിക്കാഗോ വരെയും, തെക്ക് ടെക്സാസിലെ സാൻ അന്റോണിയോ വരെയും വടക്ക് ആൽബെർട്ടായിലെ എഡ്മൺടൺ വരെയും വ്യാപിച്ച്, ഏതാണ്ട് ത്രികോണാകൃതിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന പ്രയറിപ്രദേശത്തെ മണ്ണാണ് ഉർവരതയിൽ മികച്ചുനില്ക്കുന്നത്. ഉഷ്ണമേഖലാപ്രദേശങ്ങളിൽ തീവ്രമായ അപരദനംമൂലം മണ്ണിലെ പോഷകാംശങ്ങൾ, വിശിഷ്യ നൈട്രജൻ, ഫോസ്ഫറസ്, പൊട്ടാഷ് തുടങ്ങിയ വടക്ക് കുറവായിക്കാണുന്നു. ശുഷ്കപ്രദേശങ്ങളിലും ശൈത്യമേഖലയിലും ജലദൗർലഭ്യവും ജൈവാംശങ്ങളുടെ കുറവും മൂലം വളക്കൂറുകുറഞ്ഞ മണ്ണാണുള്ളത്.
നദീതടങ്ങളിലും പർവതനിരകൾക്കിടയിലുള്ള താഴ്വാരപ്രദേശങ്ങളിലും അധികം വിസ്തൃതമല്ലാത്ത ഫലഭൂയിഷ്ഠ മേഖലകളുണ്ട്. എക്കൽമണ്ണോ, ലാവാമണ്ണോ നിറഞ്ഞ പ്രദേശങ്ങളാണ് ഇവ. മരുപ്പച്ചകളും ഇക്കൂട്ടത്തിൽപ്പെടുന്നു. മെക്സിക്കോയുടെ തെക്ക് ഭാഗത്തുള്ള ഫലഭൂയിഷ്ഠങ്ങളായ താഴ്വാരപ്രദേശങ്ങൾ ഇതിനുദാഹരണമാണ്. വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസ് ദ്വീപസമൂഹത്തിൽ മണ്ണിന് പൊതുവേ ഉർവരത കൂടുതലാണ്.

ദ്വീപുകൾ

പൊതുവേ ക്രമരഹിതമായ വൻകരയുടെ തീരദേശത്തിന് ഉദ്ദേശം 3,00,000 കി.മീ. ദൈർഘ്യമുണ്ട്. ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം ഗ്രെയ്റ്റർ ആൻഡ് ലെസർ ആന്റിലെസ്, അലക്സാണ്ടർ ദ്വീപസമൂഹം തുടങ്ങിയവ വടക്കേ അമേരിക്കൻ തീരത്തെ പ്രധാന ദ്വീപുകളാകുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപായ ഗ്രീൻലൻഡ് അത്ലാന്തിക് സമുദ്രത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി വടക്കേ അമേരിക്കയുടെ ഭാഗമാണെങ്കിലും ഗ്രീൻലൻഡ് ഡെന്മാർക്കിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഒരു പ്രവിശ്യയാണ്. അത്ലാന്തിക് സമുദ്രത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ന്യൂഫൌണ്ട്ലൻഡ് കനേഡിയൻ തീരത്തെ പ്രധാന ദ്വീപുകളിൽ ഒന്നാകുന്നു. പസിഫിക് സമുദ്രത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന വാൻക്യൂവർ, അല്യൂറ്റൈയ്ൻ ദ്വീപുകൾ എന്നിവയും വടക്കേ അമേരിക്കയുടെ ഭാഗമാണ്. കരീബിയൻ കടലിലെ ദ്വീപുകൾ പൊതുവേ വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസ് എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. ബഹാമസ്, ഗ്രെയ്റ്റർ ആന്റിലെസ്, ലെസർ ആന്റിലെസ് എന്നിവ ഈ ഗണത്തിൽപ്പെടുന്നു. കരീബിയ ദ്വീപുകളിൽ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപായ ക്യൂബ ഗ്രെയ്റ്റർ ആന്റിലെസ് ദ്വീപ സമൂഹത്തിൽപ്പെടുന്നു.
മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടലാണ് വൻകരതീരത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ഉൾക്കടൽ; ഹഡ്സൺ ഉൾക്കടൽ രണ്ടാം സ്ഥാനത്തും. സെ. ലാറൻസ് ഉൾക്കടൽ, കാലിഫോർണിയ ഉൾക്കടൽ എന്നിവയാണ് മറ്റുള്ളവ.

ജലസമ്പത്ത്

നദികൾ

ലോകത്തിലെ വൻനദികളിൽ പലതും വടക്കേ അമേരിക്കയിലാണുള്ളത്. ഇവയിൽ ഏറ്റവും പ്രമുഖം മിസിസിപ്പി നദീവ്യൂഹമാണ്. മിനസോട്ടാ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള ഹിമാനീഭവ (glacial) തടാകങ്ങളിൽനിന്നുമാണ് മിസിസിപ്പി നദിയുടെ ഉദ്ഭവം. മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടലിൽ പതിക്കുന്ന ഈ നദിയുടെ ആകെ നീളം 4,000 കി.മീ. ആണ്. മിസിസിപ്പിയുടെ പ്രധാന പോഷകനദിയായ മിസ്സൌറിക്ക് 4,320 കി.മീ. നീളമുണ്ട്. റോക്കിപർവതനിരകളിൽനിന്നാണ് ഇതിന്റെ ഉദ്ഭവം. മറ്റൊരു പ്രധാന പോഷകനദിയായ ഒഹായോ അപ്പലേച്ചിയൻ നിരകളിൽ നിന്നുദ്ഭവിച്ച് 2,080 കി.മീ. ഒഴുകി മിസിസിപ്പിയിൽ ചേരുന്നു. ദ്രുമാകൃതി അപവാഹത്തിന്റെ (dendritic drainage) ഉത്തമമാതൃകയായ മിസിസിപ്പി വ്യൂഹത്തിന്റെ ആവാഹക്ഷേത്രം യു.എസ്സിന്റെ പകുതിഭാഗത്തിലേറെ വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു.
മധ്യസമതലത്തിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പ്രധാന നദി ആർട്ടിക് സമുദ്രത്തിൽ പതിക്കുന്ന മെക്കൻസിയാണ്. ഏതാണ്ട് മിസിസിപ്പിയോളംതന്നെ നീളമുള്ള ഈ നദിക്ക് വലിയ പോഷകനദികൾ ഇല്ലെന്നുതന്നെ പറയാം; ഉള്ളവ റോക്കിനിരകളിലോ കാനഡയിലെ ഹിമാനീഭവ തടാകങ്ങളിലോ നിന്നും ഉദ്ഭവിക്കുന്ന ചെറുനദികളാണ്.
സുപ്പീരിയർ, മിഷിഗൺ, ഹ്യൂറൺ, ഈറി, ഒണ്ടാറിയോ എന്നീ ശുദ്ധജലതടാകങ്ങളും നിരവധി ചെറുതടാകങ്ങളും ചേർന്ന 'ഗ്രേറ്റ് ലേക്സ്' ജലാശയവ്യൂഹത്തിലൂടെ ഒഴുകി അത്ലാന്തിക്കിലെത്തുന്ന സെന്റ് ലോറൻസ് നദിയാണ് മൂന്നാമത്തേത്. റോക്കി പർവതനിരകളുടെ മധ്യത്ത് ഉദ്ഭവിച്ച് പടിഞ്ഞാറോട്ടൊഴുകി കാലിഫോർണിയ ഉൾക്കടലിൽ പതിക്കുന്ന കൊളറാഡോ നാലാം സ്ഥാനം അലങ്കരിക്കുന്നു. റോക്കി നിരകളുടെ വടക്കേ അറ്റത്തുനിന്നുദ്ഭവിച്ച് അലാസ്കയിലൂടെ ഒഴുകി ബെറിംഗ് കടലിൽ വീഴുന്ന യൂക്കൺ മറ്റൊരു പ്രധാന നദിയാണ്. യു.എസ്.-മെക്സിക്കോ അതിർത്തിയിലൂടെ കിഴക്കോട്ടൊഴുകി മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടലിൽ വീഴുന്ന റയോഗ്രാന്റെയും വൻനദികളിൽ ഒന്നാണ്.
യു.എസ്സിന്റെ കിഴക്കൻഭാഗത്ത് അപ്പലേച്ചിയൻ നിരകളിൽനിന്നും ഉദ്ഭവിച്ച് അത്ലാന്തിക്കിലേക്കൊഴുകുന്ന ധാരാളം ചെറുനദികളുണ്ട്. കണക്ടിക്കട്ട്, ഡെലവേർ, ഹഡ്സൺ, മൊഹാക്ക്, പോട്ടോമാക് തുടങ്ങിയവയാണ് ഇക്കൂട്ടത്തിൽ പ്രമുഖം. റോക്കിയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ചരിവിൽനിന്നു പസിഫിക്കിലേക്കൊഴുകുന്നവയുമുണ്ട്. ഇവയിൽ സ്നേക്, കൊളംബിയ, ഫ്രേസർ എന്നീ നദികൾ പർവതം മുറിച്ച് കിഴക്കോട്ടൊഴുകി യു.എസ്സിന്റെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗം കടന്നു കാനഡയിലെത്തി തടാകങ്ങളിൽ പതിക്കുന്നു. മെക്സിക്കോ പ്രദേശത്തും ധാരാളം ചെറുനദികളുണ്ട്.

തടാകങ്ങൾ

വൻകരയുടെ വടക്കൻഭാഗത്താകെ, വിശിഷ്യ സമതലപ്രദേശങ്ങളിൽ, ഹിമാനീജന്യതടാകങ്ങളുടെ ബാഹുല്യം കാണാം. ഗ്രേറ്റ് ലേക്സിൽ ഉൾപ്പെട്ട സുപ്പീരിയർ (82,414 ച.കി.മീ.), മിച്ചിഗൺ (58,016 ച.കി.മീ.), ഹ്യൂറൺ (59,570 ച.കി.മീ.), ഇറി (25,745 ച.കി.മീ.), ഒണ്ടാറിയോ (19,529 ച.കി.മീ.) എന്നിവ ഗതാഗതക്ഷമങ്ങളായ വൻതടാകങ്ങളാണ്. ഈ തടാകങ്ങളൊക്കെത്തന്നെ പരസ്പരം ബന്ധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സുപ്പീരിയറിനും മിഷിഗണുമിടയ്ക്കുള്ള നദീമാർഗ്ഗം വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങൾ കൊണ്ട് ദുർഗമമായതിനാൽ അവയെ 'സൂകനാൽ' എന്ന കൃത്രിമത്തോടു മുഖാന്തരം യോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു; കപ്പലുകൾക്കു സഞ്ചരിക്കാവുന്നവിധം അഗാധമാണ് ഇവിടം. മിഷിഗൺ, ഹ്യൂറൺ എന്നിവ ഒന്നിനൊന്നു തൊട്ടുകിടക്കുന്നു. ഹ്യൂറൺ, ഈറി എന്നിവയ്ക്കിടയ്ക്കായി സെന്റ് ക്ലെയർ എന്ന ചെറിയ തടാകമുണ്ട്. ഹ്യൂറണും ഈ തടാകത്തിനുമിടയ്ക്കുള്ള നദീമാർഗ്ഗത്തെ സെന്റ് ക്ലെയർ എന്നും തടാകം മുതൽ ഈറി വരെയുള്ള നദിക്ക് ഡിട്രോയിറ്റ് എന്നും പേർ പറയുന്നു. ഇവയൊക്കെത്തന്നെ വലിയ കപ്പലുകൾക്കുൾപ്പെടെ സഞ്ചാരയോഗ്യമാണ്. ഈറി തടാകത്തിനും ഒണ്ടാറിയോ തടാകത്തിനുമിടയ്ക്കുള്ള നയാഗ്രാ നദിയിലാണു ലോകപ്രസിദ്ധമായ നയാഗ്ര വെള്ളച്ചാട്ടം. ഈ ഭാഗത്തു വെല്ലൻഡ് കനാൽ എന്നറിയപ്പെടുന്ന കപ്പൽത്തോടിലൂടെ ജലഗതാഗതം സുഗമമാക്കിയിരിക്കുന്നു. സെന്റ് ലോറൻസ് മുഖം ശിശിരകാലത്തു മഞ്ഞുമൂടിപ്പോവുക പതിവായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ ശാസ്ത്രീയമായ മാർഗങ്ങളിലൂടെ സെന്റ് ലോറൻസ് ഉൾക്കടൽ എല്ലാക്കാലത്തും തുറന്നുകിടക്കുന്ന അവസ്ഥ സംജാതമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ജലഗതാഗത മാർഗങ്ങളിലൊന്നാണു സെന്റ് ലോറൻസ്-ഗ്രേറ്റ് ലേക്സ് വ്യൂഹം.
വ്യാവസായികവും സാംസ്കാരികവുമായ പുരോഗതിയുടെ ഔന്നത്യത്തിലെത്തിയിരിക്കുന്ന വടക്കേ അമേരിക്ക ജലോപഭോഗത്തിൽ ആപേക്ഷികമായ വികാസം നേടിയിരിക്കുന്നു. മഴ പെയ്തുവീഴുന്ന ജലം സംഭരണികളിലും മറ്റു കൃത്രിമ ജലാശയങ്ങളിലുമായി സംഭരിച്ചുനിർത്തി, പരാമവധി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുവാനുള്ള വ്യവസ്ഥകൾ നിലവിലുണ്ട്. ശുഷ്കപ്രദേശങ്ങളിൽ കുഴൽക്കിണറുകൾവഴി ഭൂജലം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള ശാസ്ത്രീയ ശ്രമങ്ങളും നടന്നുകഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ജലസേചനസമ്പ്രദായം പരമാവധി വികസിച്ചിട്ടുണ്ട്. നദീമാർഗങ്ങളെ പരസ്പരമോ തടാകങ്ങളുമായോ യോജിപ്പിക്കുന്ന ആഴമുള്ള തോടുകൾ ധാരാളമായി ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇവയിൽ മിക്കതും ഗതാഗതക്ഷമവുമാണ്. ജലവൈദ്യുതി ഉത്പാദനത്തിനുള്ള സാധ്യതകൾ ഏതാണ്ടു പൂർണമായും ചൂഷണം ചെയ്യപ്പെട്ടുവരുന്നു.

കാലാവസ്ഥ

ആർട്ടിക് രീതിയിലുള്ള അതിശൈത്യം മുതൽ ഉഷ്ണമേഖലയിലെ അത്യുഷ്ണാവസ്ഥ വരെ വൈവിധ്യം നിറഞ്ഞ കാലാവസ്ഥാപ്രകാരങ്ങൾ ഈ വൻകരയിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നു. കാനഡയുടെ വടക്ക് തീരം, അലാസ്ക, ഗ്രീൻലൻഡ് തുടങ്ങിയ ഉച്ചാക്ഷാംശപ്രദേശങ്ങൾ ഏറിയ കൂറും അതിശൈത്യകാലാവസ്ഥയിലാണ്. വൻകരയിലെ താപനില പൊതുവേ തെക്ക് നിന്നും വടക്കോട്ടു കുറഞ്ഞുവരുന്നു.
കിഴക്കുനിന്നു വീശുന്ന ധ്രുവവാതങ്ങളും മധ്യമേഖലയിലെ പടിഞ്ഞാറൻ കാറ്റുകളും പരസ്പരം സന്ധിക്കുന്ന ഒരു അക്ഷാംശീയമേഖലയിലാണ് ഈ വൻകരയുടെ സ്ഥിതി. വിരുദ്ധസ്വഭാവമുള്ള വായുപിണ്ഡങ്ങളുടെ (air-masses) ഏറ്റുമുട്ടലുകളാണ് വൈവിധ്യമുള്ള കാലാവസ്ഥാപ്രകാരങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നത്. വൻകരയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് ചക്രവാതങ്ങളുടെ പ്രഭാവം കാണാം. ഉത്തരായണകാലത്ത് സൂര്യന്റെ വടക്കോട്ടുള്ള ചലനത്തിനനുസരിച്ച് ഈ ചക്രവാതങ്ങളുടെ ഗതിപഥങ്ങളും ക്രമേണ വടക്കോട്ടു നീങ്ങുന്നു. ഈ വ്യതിയാനം റോക്കിപർവതത്തിനു കിഴക്കായുള്ള മിക്ക മേഖലകളിലെയും കാലാവസ്ഥയെ സാരമായി ബാധിക്കുന്നു. ഏറ്റവും വടക്കായുള്ള ഭാഗങ്ങളിൽ ചക്രവാതങ്ങളുടെ സ്വാധീനത കാണുന്നില്ല. ഇവിടെ തണുത്ത ഗ്രീഷ്മകാലവും അതിശൈത്യമുള്ള ശിശിരകാലവുമായി ആർട്ടിക് കാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്നു. ഈ പ്രദേശത്ത് വർഷണ(precipitation)ത്തിന്റെ തോത് നന്നേ കുറവാണ്.
ശിശിരകാലത്ത് വൻകരയിലെ മിക്ക പ്രദേശങ്ങളിലും ചുഴലിക്കൊടുങ്കാറ്റുകൾ വീശുന്നു. ഏഷ്യാ വൻകരയുടെ കിഴക്കൻ അരികുകളിൽ രൂപംകൊണ്ടു കിഴക്കോട്ട് നീങ്ങുന്ന വായുപിണ്ഡങ്ങൾ പസിഫിക് സമുദ്രം കടന്ന് വടക്കേ അമേരിക്കയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ തീരത്തെത്തുന്നു. നീരാവി നിറഞ്ഞ ഈ വായുപിണ്ഡങ്ങൾ റോക്കിനിരകളിൽ തട്ടിയുയർന്ന് വൻകരയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ തീരത്തു ധാരാളം മഴ പെയ്യിക്കുന്നു; സാമാന്യമായി ഹിമപാതവുമുണ്ടാകാം. കാലിഫോർണിയയുടെ തെക്ക് ഭാഗങ്ങളിൽ ഈ രീതിയിലുള്ള മഴ വളരെ വിരളമാണ്.
കടലിൽ നിന്നെത്തുന്ന ഈ ചക്രവാതങ്ങൾ റോക്കിപർവതം കടക്കുന്നതോടെ നീരാവിശോഷിതമായിത്തീരുന്നു; എങ്കിലും താഴ്വരപ്രദേശത്തേക്കു ശക്തമായി വീശുന്നു. ചിലപ്പോഴൊക്കെ ചെറിയ തോതിൽ വർഷപാതമുണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യും. വൻകരയുടെ വടക്ക് ഭാഗങ്ങളിൽ ചിതറിക്കിടക്കുന്ന ജലാശയങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ഈ ചുഴലിക്കാറ്റുകളെ നീരാവിസമ്പുഷ്ടമാക്കി മഴ പെയ്യിക്കാറുണ്ട്. സെന്റ് ലോറൻസ് തടപ്രദേശത്ത് ഈ രീതിയിൽ ധാരാളം മഴ ലഭിക്കുന്നു. കാലിഫോർണിയ കടന്ന് കിഴക്കോട്ടു വീശുന്ന ചുഴലിക്കാറ്റുകൾ മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടലിൽനിന്നും വീശുന്ന നീരാവിപൂർണമായ കാറ്റുകളുമായി കൂടിക്കലരുന്നതോടെ മിസിസിപ്പി തടത്തിൽ ധാരാളമായി മഴ പെയ്യുന്നു.
ഗ്രീഷ്മകാലമാകുമ്പോഴേക്കും ചുഴലിക്കാറ്റുകളുടെ പഥങ്ങൾ വടക്കോട്ടു നീങ്ങുന്നു; അപൂർവമായി മാത്രമേ ഇവ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാറുള്ളു. വൻകരയുടെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറരികിൽ മാത്രമാണ് ഗ്രീഷ്മകാലത്ത് ഇവ വീശുന്നത്. ഈ വ്യതിചലനം മൂലം വൻകരയ്ക്കുള്ളിലെ നിരന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ ശുഷ്കമായ കാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്നു. ഈ കാലത്ത് ഉന്നതപ്രദേശങ്ങളിൽ അപൂർവമായി ഇടിമഴ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. അറ്റ്ലാന്റിക്കിൽനിന്നു വീശുന്ന വായുപിണ്ഡങ്ങളാണ് ഇവയ്ക്കു നിദാനം.
റോക്കിനദികൾക്കു കിഴക്കായുള്ള ഉൾപ്രദേശത്തെ സ്ഥിതി തുലോം വിഭിന്നമാണ്. ചക്രവാതങ്ങളുടെ വടക്കോട്ടുള്ള നീക്കം മൂലം ഈ പ്രദേശത്തും മഴ പെയ്യാനുള്ള സാധ്യത വിരളമായിത്തീരുന്നു. എന്നാൽ അപൂർവമായി പേമാരി ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. അത്ലാന്തിക്കിലെ ഉഷ്ണമേഖലാഭാഗത്തുനിന്നും വൻകരയിലേക്കു വീശുന്ന കാറ്റുകൾ പ്രബലമായിത്തീരുമ്പോഴാണ് ഇങ്ങനെ മഴ ലഭിക്കാറുള്ളത്. യു.എസ്സിന്റെ കിഴക്ക് ഭാഗങ്ങളിലും കാനഡയുടെ തെക്ക് കിഴക്ക് അരികുവരേക്കും ഗതിമാറി വീശുന്ന അറ്റ്ലാന്റിക് വായുപിണ്ഡങ്ങളിൽനിന്ന് ഗ്രീഷ്മകാലത്ത് സാമാന്യം മഴ ലഭിച്ചുവരുന്നു.
മധ്യ അമേരിക്കയിലും കരീബിയൻ ദ്വീപുകളിലും ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ മാധ്യതാപനില വളരെ ഉയർന്നതാണ്. സൂര്യൻ ഉത്തരാർധഗോളത്തിലായിരിക്കുമ്പോൾ കനത്ത മഴയും മറ്റു കാലങ്ങളിൽ സാമാന്യമായ വരൾച്ചയും ഈ കാലാവസ്ഥയുടെ പ്രത്യേകതകളാണ്. അത്ലാന്തിക്കിൽനിന്നു വീശുന്ന കാറ്റുകളാണ് മഴയ്ക്കു നിദാനം.
ഗ്രീഷ്മകാലത്തിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ ചുഴലിക്കൊടുങ്കാറ്റുകൾ സാധാരണമാണ്. കനത്ത മഴ പെയ്യിക്കുന്ന വിനാശകരമായ കാറ്റുകളാണ് ഇവ. ശിശിരകാലത്ത് പൊതുവേ ശാന്തവും നിർമ്മലവുമായ കാലാവസ്ഥയായിരിക്കും.

സസ്യജാലം

കാലാവസ്ഥ, ഭൂപ്രകൃതി, മണ്ണ് എന്നിവയ്ക്കനുസരിച്ച് പ്രകൃത്യാ ഉള്ള സസ്യജാലങ്ങളുടെ സവിശേഷത അടിസ്ഥാനമാക്കി വൻകരയെ വിവിധ മേഖലകളായി തിരിക്കാവുന്നതാണ്. മനുഷ്യാധിവാസവും തുടർന്നുള്ള ജീവസന്ധാരണപ്രക്രിയകളും പ്രകൃത്യായുള്ള അവസ്ഥയിൽ വലുതായ വ്യതിയാനങ്ങൾ വരുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
വൻകരയുടെ വടക്കരികിലെ ആർട്ടിക് മേഖലയിൽ അതിശൈത്യംമൂലം സസ്യങ്ങളുടെ വളർച്ച തടസ്സപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ പായൽ തുടങ്ങിയ സൂക്ഷ്മസസ്യങ്ങൾക്കാണ് പ്രാധാന്യമുള്ളത്. തുന്ദ്രാരീതിയിലുള്ള ഈ സസ്യജാലങ്ങൾ വിവിധയിനം ലൈക്കനുകളും വളരെ ചെറിയ ചെടികളും ഉൾപ്പെടുന്നതാണ്. ആർട്ടിക്മേഖലയ്ക്കു തൊട്ടു തെക്കുള്ള ഉപ ആർട്ടിക്മേഖലയിൽ അതിശൈത്യമുള്ള ശിശിരകാലവും ചൂടു കുറഞ്ഞ് ദീർഘമായ വേനൽക്കാലവുമാണുള്ളത്. തൻമൂലം ബെർച്ച്, വില്ലോ, അൽഡെർ, സ്പ്രൂസ് തുടങ്ങിയുള്ള വിവിധയിനം വൃക്ഷങ്ങൾ വളർച്ച മുരടിച്ച നിലയിൽ വളരെ പൊക്കത്തിലല്ലാതെ കാണുന്നു. തെക്കോട്ടു വരുന്തോറും സൂചികാഗ്രവൃക്ഷങ്ങളുടെ ആധിക്യമുള്ള ടൈഗാവനപ്രദേശമാണ്. ഇവിടെ സ്പ്രൂസ്, ഫർ, പൈൻ തുടങ്ങിയ വൃക്ഷങ്ങൾ ബെർച്ച്, വില്ലോ, ലാർച്ച്, പോപ്ളാർ തുടങ്ങിയവയുമായി ഇടകലർന്നു കണ്ടുവരുന്നു.
ആർട്ടിക്-ഉപ ആർട്ടിക് മേഖലകൾ വൻകരയുടെ കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറും ഓരങ്ങളിൽ താണ അക്ഷാംശങ്ങളിലേക്കു വ്യാപിച്ചു കാണുന്നു. പടിഞ്ഞാറ് റോക്കി പർവതങ്ങളോടും കിഴക്ക് അപ്പലേച്ചിയൻ നിരകളോടും ബന്ധപ്പെട്ട ഉന്നത പ്രദേശങ്ങളിലെ മാധ്യതാപനില സമാന അക്ഷാംശത്തിലുള്ള മറ്റു താഴ്വാരങ്ങളിലെക്കാൾ കുറവായിരിക്കുന്നതാണ് ഇതിനു കാരണം. റോക്കി പർവതങ്ങൾ സമുദ്രത്തിൽനിന്നുള്ള ജലാംശം നിറഞ്ഞ വായുവിനെ തടഞ്ഞുനിർത്തി മഴ പെയ്യിക്കുന്നതിനാൽ, പർവതത്തിന്റെ കിഴക്ക് ചരിവുകളും സമീപപ്രദേശങ്ങളും മഴനിഴൽ പ്രദേശങ്ങൾ ആണ്. നേരേമറിച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ ചരിവുകളിൽ കനത്ത വർഷപാതമുണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ 60 മീ. ലേറെ ഉയരത്തിൽ വളരുന്ന വൻവൃക്ഷങ്ങൾ ധാരാളമായി കണ്ടുവരുന്നു. പസിഫിക് തീരത്ത് മധ്യ അലാസ്കയിലെ താഴ്വരപ്രദേശങ്ങൾ വരെ സാമ്പത്തികപ്രാധാന്യമുള്ള വനങ്ങൾ സുലഭമാണ്. എന്നാൽ ഉന്നതപ്രദേശങ്ങളിലേക്കു പോകുന്തോറും താപനിലയിലെ കുറവു മൂലം വൃക്ഷങ്ങളുടെ വളർച്ച മുരടിക്കുന്നു. റോക്കി പർവതങ്ങളുടെ ഉയർന്ന ശിഖരങ്ങളിൽ തുന്ദ്രാരീതിയിലുള്ള സസ്യങ്ങളാണുള്ളത്. ഒറ്റപ്പെട്ട മഞ്ഞുമൂടിയ പ്രദേശങ്ങളും വിരളമല്ല.
ചക്രവാതങ്ങളുടെ പ്രഭാവംമൂലം മഴ ലഭിക്കുന്ന മധ്യമേഖലയിൽ വിശാലപത്രവനങ്ങളാണുള്ളത്; ഇവയിൽ മിക്കതും ഇലപൊഴിക്കുന്ന ഇനങ്ങളുമാണ്. വടക്ക് ഭാഗങ്ങളിൽ ബെർച്ച്, ബീച്ച്, മേപ്പിൾ, ഓക് തുടങ്ങിയ ഇനങ്ങൾ സമൃദ്ധമായി വളരുന്നു. തെക്കോട്ടു നീങ്ങുമ്പോൾ വാൽനട്ട്, ഹിക്കോറി, ഓക്, ടുലിപ് തുടങ്ങിയവയ്ക്കാണു പ്രാമാണ്യം. ഈ മേഖലയിൽ പ്രകൃത്യായുള്ള സസ്യജാലം മിക്കവാറും ലുപ്തമായിത്തീർന്നിട്ടുണ്ട്. വനങ്ങൾ ഒട്ടുമുക്കാലും ശൂന്യമാക്കപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞു; സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യമുള്ള വൃക്ഷങ്ങൾ ശാസ്ത്രീയമായി വച്ചുപിടിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള സംരക്ഷിതവനങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഇപ്പോഴുള്ളത്.
തീരസമതലങ്ങളിലെ ഇളക്കമുള്ള മണ്ണിൽ പൈൻമരങ്ങൾ സമൃദ്ധമായി വളരുന്നു. നദീതടങ്ങളിലെ ചെളിപ്രദേശങ്ങളിൽ സൈപ്രസ് മരങ്ങളും പശമരങ്ങളുമാണു കൂടുതലായുള്ളത്. വൃക്ഷങ്ങളില്ലാതെ തുറസ്സായുള്ള ചതുപ്പുപ്രദേശങ്ങൾ പുല്ലു മൂടിക്കാണുന്നു.
റോക്കി പർവതനിരകളുടെ കിഴക്കായുള്ള മഴനിഴൽ പ്രദേശം പൊതുവേ മരുപ്രദേശമാണ്. മഴക്കൂടുതലുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ ഉദ്ഭവിച്ച് ഈ പ്രദേശത്തുകൂടി ഒഴുകി നീങ്ങുന്ന ചുരുക്കം ചില നദികളുണ്ട്. അവയുടെ തടങ്ങളിൽ കുറ്റിച്ചെടികൾ നിറഞ്ഞ പുൽമേടുകൾ കാണാം. ശേഷിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ കള്ളിച്ചെടികളും മറ്റു മരുസസ്യ(xerophyte)ങ്ങളുമാണുള്ളത്. ഇവയിൽ മിക്കവയും മുൾച്ചെടികളുമാണ്. 10 മീറ്ററോളം ഉയരത്തിൽ വളരുന്ന മുൾച്ചെടികൾ ഇവിടെ സാധാരണമാണ്.
പടിഞ്ഞാറ് മരുഭൂമിക്കും കിഴക്കരികിലെ വനങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള മേഖല വിസ്തൃതമായ പുൽപ്രദേശമാണ്. ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ കിഴക്കരികിൽ താരതമ്യേന മഴ കൂടുതൽ ലഭിക്കുന്നു. തത്ഫലമായി ഇവിടെ കൃഷി അഭിവൃദ്ധിപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മഴ കുറവുള്ള പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗങ്ങൾ മേച്ചിൽ സ്ഥലങ്ങളാണ്. ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ കിഴക്കരികും സസ്യസമൃദ്ധമാണ്. രണ്ടു മീ. ലേറെ പൊക്കമുള്ള പുൽവർഗങ്ങളും കുറ്റിച്ചെടികളും ഇവിടെ കാണാം.
യു.എസ്. സംസ്ഥാനങ്ങളായ ഇല്ലിനോയി, അയോവ എന്നിവിടങ്ങളും തൊട്ടുകിടക്കുന്ന ടെക്സാസ്-ഒക്ലഹാമാ സമതലങ്ങളുടെ സീമാന്തപ്രദേശങ്ങളും അടങ്ങുന്ന ത്രികോണാകൃതിയിലുള്ള പ്രയറിപ്രദേശത്ത് നദീതടങ്ങളിൽ മാത്രമേ വൃക്ഷങ്ങൾ വളർന്നുകാണുന്നുള്ളു. ഉയർന്ന പ്രദേശങ്ങളും ചരിവുതലങ്ങളും പുൽമേടുകളാണ്. പുല്ലുവർഗങ്ങളുടെ ഉയരം പ്രയറിപ്രദേശത്തിന്റെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗങ്ങളിലേക്കു കടക്കുമ്പോൾ അനുക്രമമായി കുറഞ്ഞുകാണുന്നു. ഈ ഭാഗത്ത് ഇലപൊഴിക്കുന്ന ഇലവുവൃക്ഷങ്ങൾക്കാണ് പ്രാധാന്യമുള്ളത്.
ഉഷ്ണമരുഭൂമിയും പുൽപ്രദേശങ്ങളും വൻകരയുടെ ഉൾഭാഗത്തു മധ്യ അമേരിക്കയോളം വ്യാപിച്ചുകാണുന്നു. എന്നാൽ മെക്സിക്കോയുടെ തീരങ്ങളിലും കരീബിയൻ പ്രദേശത്തും നിത്യഹരിതവനങ്ങളാണുള്ളത്. പല ഉയരത്തിലുമുള്ള വൃക്ഷങ്ങൾ സമൃദ്ധമായി വളരുന്നതാണ് ഈ വനങ്ങൾ. ഈ പ്രദേശത്തുള്ള പുൽമേടുകൾ പൊങ്ങിവളരുന്ന പുൽവർഗങ്ങൾ നിറഞ്ഞ 'സാവന്ന' മാതൃകയിലുള്ളവയാണ്.

ജന്തുവർഗങ്ങൾ

ഉഷ്ണമേഖലാപ്രദേശങ്ങൾ വിവിധയിനം ജന്തുവർഗങ്ങളുടെ വിഹാരരംഗമാണ്. അനവധിയിനം കുരങ്ങുകൾ, അണ്ണാൻ, പക്ഷികൾ, പാമ്പുകൾ, ഉറുമ്പുവർഗങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയെ ഇവിടെ ധാരാളമായി കാണാം.
മരുപ്രദേശങ്ങളിൽ ജലദൌർലഭ്യം നിമിത്തം വലിപ്പമുള്ള മൃഗങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നില്ല. കുറുനരി, മുയൽ തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടെ ധാരാളമായുള്ളത്. ഉരഗവർഗത്തിൽപ്പെട്ട ജന്തുക്കളെയും മൂങ്ങ തുടങ്ങിയ പക്ഷികളെയും ഇവിടങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്നു. അമേരിക്കൻ കാട്ടുപോത്തിന്റെ ആസ്ഥാനമാണ് പ്രയറിപ്രദേശം. അനിയന്ത്രിതമായ വേട്ടയുടെ ഫലമായി ഇവ എണ്ണത്തിൽ കുറഞ്ഞുവരുന്നു. ആന്റിലോപ്, കൊയോത്, ജാക് റാബിറ്റ് തുടങ്ങിയവയും അണ്ണാൻവർഗത്തിൽപ്പെട്ട ജന്തുക്കളും ധാരാളമുണ്ട്. വെട്ടുകിളിയുടെ ശല്യവും ഉണ്ട്. പാമ്പ്, ആമ തുടങ്ങിയവയും വിട്ടിൽ, ഉറുമ്പ്, കൊതുക് മുതലായവയും വളരെയധികം കണ്ടുവരുന്നു. തീരസമതലങ്ങളിൽ മാൻ, കുറുനരി, കോവർ, സൂൻക്, റാക്കൂൺ, മസ്ക്റാറ്റ്, അണ്ണാൻ, മുയൽ തുടങ്ങിയവയാണു സാധാരണ കാണാറുള്ളത്.
ഉപ ആർട്ടിക് മേഖലയിൽ കരടി, ലിങ്ക്, ചെന്നായ തുടങ്ങിയ വന്യമൃഗങ്ങൾ നിവസിക്കുന്നു. കുറുനരി, മാൻ, മൂസ്, എൽക്, കരിബൂ തുടങ്ങിയവയും അണ്ണാൻ, ബീവർ, മുയൽ, മുള്ളൻപന്നി മുതലായവയും ധാരാളമുണ്ട്. വിവിധയിനം പക്ഷികളുടെ ഇടയിൽ മരംകൊത്തികൾ പ്രത്യേകം പ്രാമാണ്യമർഹിക്കുന്നു. ആർട്ടിക് മേഖലയിൽ അതിശൈത്യംമൂലം സമൃദ്ധമായ ജന്തുജീവിതം ദുഷ്കരമാണ്. ഗ്രീഷ്മകാലത്ത് തെക്ക് നിന്നും കടന്നുകയറുന്ന ജന്തുക്കളാണ് അധികമുള്ളത്. ലെമ്മിംഗ്, ആർട്ടിക് മുയൽ എന്നിവയാണു സവിശേഷമായ ഇനങ്ങൾ. മറ്റു മൃഗങ്ങളിൽ കരിബൂ, മസ്ക് ഓക്സ്, റെയിൻഡീയർ, ധ്രുവക്കരടി തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു.

ജനങ്ങളും ജീവിതരീതിയും

ജനവിഭാഗങ്ങൾ

കാനഡയിലെ ജനതയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർ (44 ശതമാനം), ഫ്രഞ്ചുകാർ (27 ശതമാനം), ജർമൻകാർ (5 ശതമാനം), ഇറ്റലിക്കാർ (3 ശതമാനം) എന്നിവരും കുറഞ്ഞയളവിൽ (2 ശതമാനം) സ്കാൻഡിനേവിയൻ-ഉക്രെയിൻ വിഭാഗക്കാരുമാണുള്ളത്. എസ്കിമോകളും അമേരിന്ത്യരും ഉൾപ്പെടുന്ന തദ്ദേശീയർ രണ്ടു ശതമാനത്തോളം മാത്രമേ വരികയുള്ളു.
യു.എസ്സിലെ ജനങ്ങളിൽ 18.1ശതമാനം കറുത്തവർഗക്കാരാണ്. ആഫ്രോ കരീബിയൻ 11.7 ശതമാനം, ഹിസ്പാനിക് 6.4 ശതമാനം; 1.5 ശതമാനത്തിലേറെ ആളുകൾ പൗരസ്ത്യ ദേശങ്ങളിൽനിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാരാണ്.
മധ്യ അമേരിക്കയിലെ ജനങ്ങളിൽ പകുതിയിലധികവും അമേരിന്ത്യൻ വർഗക്കാരാണ്. മറ്റു ജനവിഭാഗങ്ങൾ യൂറോപ്യരും, കറുത്തവരും സങ്കരവർഗങ്ങളുമാണ്. കരീബിയൻ ദ്വീപുകളിലെ പൊതുസ്ഥിതിയും ഇതുതന്നെ. എന്നാൽ ഓരോ രാജ്യത്തിലെയും സ്ഥിതി വ്യത്യസ്തമായിക്കാണുന്നു. കോസ്റ്ററീക്കയിൽ എതാണ്ട് മുഴുവൻ പേരുംതന്നെ വെള്ളക്കാരാണ്. ഗ്വാട്ടിമാലയിൽ അമേരിന്ത്യർക്കാണ് ഭൂരിപക്ഷം. മെക്സിക്കോയിലെ ജനങ്ങളിൽ യൂറോപ്യൻമാർ 15 ശതമാനം മാത്രമേയുള്ളു; 30 ശതമാനത്തോളം അമേരിന്ത്യരും 55 ശതമാനം മെസ്റ്റിസോകളുമാണ്. വെസ്റ്റ്ഇൻഡീസിലെ ഭൂരിഭാഗം ജനങ്ങളും കറുത്തവർഗക്കാരാണ് ജെമേക്കയിൽ കറുത്തവർഗക്കാരുടെ ശതമാനം 78 ആണ്; ഹയ്തിയിൽ 90 ശതമാനവും കറുത്തവർഗക്കാരാകുന്നു.
നഗരജീവിതത്തിലേക്കുള്ള സംക്രമണം വൻകരയിലെ അധിവാസത്തിന്റെ പൊതുപ്രവണതയായിത്തീർന്നിരിക്കുന്നു. യു.എസ്സിലെ 69.9 ശതമാനവും കാനഡയിലെ 69.6 ശതമാനവും ജനങ്ങൾ നഗരങ്ങളിൽ വസിക്കുന്നവരാണ്.

ജനവിതരണം

ഭൂമുഖത്തെ മൊത്തം കരഭാഗത്തിന്റെ 16 ശതമാനം വരുന്ന ഈ വൻകരയിൽ കാനഡയുടെ തെക്ക് കിഴക്കൻ ഭാഗവും യു.എസ്സിന്റെ കിഴക്കൻ ഭാഗവും ചേർന്ന മേഖലയാണ് ജനസാന്ദ്രതയിൽ മുന്നിട്ടുനില്ക്കുന്നത്. വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസിലെ ചില ദ്വീപുകളിലും ജനസാന്ദ്രത വളരെ കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണമായി ബാർബഡോസിലെ ജനസാന്ദ്രത ച.കി.മീറ്ററിന് 645.7 ആണ്. നഗരാധിവാസം കുറഞ്ഞ പ്രദേശങ്ങളാണ് ഇവ. മാർട്ടിനിക്, പ്വേർട്ടോറീക്കോ, ജെമേക്ക, വിൻഡ്വേസ് ദ്വീപുകൾ, ലീവേഡ് ദ്വീപുകൾ, ഹയ്തി റിപ്പബ്ളിക് തുടങ്ങിയവയും ജനനിബിഡമാണ്.
മധ്യഅമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിൽ പൊതുവേ കാണപ്പെടുന്ന ഒരു സവിശേഷത അവിടങ്ങളിലെ ജനാധിവാസം കൃഷിയോഗ്യമായ താഴ്വാരങ്ങളിലും ചുരുക്കം നഗരങ്ങളിലുമായി ഒതുങ്ങിക്കാണുന്നുവെന്നതാണ്. മെക്സിക്കോയിലെ ജനസംഖ്യയിൽ പകുതിയോളവും തലസ്ഥാന നഗരിയെ ചുറ്റിയുള്ള കൃഷിസമൃദ്ധമായ പ്രവിശ്യകളിലാണ് നിവസിക്കുന്നത്. രാജ്യത്തിന്റെ മൊത്തം വിസ്തൃതിയുടെ 1/7 ഭാഗം മാത്രം വരുന്ന പ്രദേശത്താണ് ഈ ജനപ്പെരുപ്പം.
വൻകരയിലെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ജനവാസമുള്ള പ്രദേശം അലാസ്കയാണ്. കാനഡയുടെ പശ്ചിമാർധത്തിലും യു.എസ്സിലെ റോക്കി പർവതനിരകൾക്കു തൊട്ടു കിഴക്കുള്ള ശുഷ്കപ്രദേശത്തും ജനാധിവാസം വളരെ കുറവാണ്.
വൻകരയുടെ മൊത്തം സ്ഥിതി നോക്കിയാൽ ഇപ്പോഴത്തെ ജനസംഖ്യ 1880-തിന്റെ മൂന്നിരട്ടിയായിട്ടുണ്ടെന്നു കാണാം.
തെക്കേ അമേരിക്ക

 

ഭൂമിയുടെ തെക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തെ ഒരു ഭൂഖണ്ഡമാണ് തെക്കേ അമേരിക്ക. വടക്കും കിഴക്കും അറ്റ്‌ലാന്റിക് സമുദ്രവും സമുദ്രവും വടക്ക്‌ പടിഞ്ഞാറു കരീബിയൻ കടലും വടക്കേ അമേരിക്കയും പടിഞ്ഞാറു ശാന്ത സമുദ്രവുമാണ്‌ അതിരുകൾ. പനാമ കടലിടുക്ക്‌ തെക്കേ അമേരിക്കയെ വടക്ക്‌ പടിഞ്ഞാറായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന വടക്കേ അമേരിക്കയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.
17,840,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള ഈ വൻകര (6,890,000 ച.മൈൽ), ഭൗമോപരിതലത്തിന്റെ 3.5% വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. 2005-ലെ കണക്കുപ്രകാരം എവിടത്തെ ജനസംഖ്യ ഏകദേശം 37.1 കോടിയാണ്‌.വലിപ്പത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഏഷ്യ, ആഫ്രിക്ക, വടക്കേ അമേരിക്ക എന്നിവയ്ക്കു പിന്നിൽ നാലാം സ്ഥാനത്ത്‌ നിൽക്കുന്ന തെക്കേ അമേരിക്ക ജനസംഖ്യയുടെ കാര്യത്തിൽ ഏഷ്യ, ആഫ്രിക്ക, യൂറോപ്പ്‌ , വടക്കേ അമേരിക്ക എന്നിവയ്ക്കു പിന്നിൽ അഞ്ചാം സ്ഥാനത്താണ്‌.

ഭൂപ്രകൃതി

തടരേഖ

വൻകരയോരങ്ങളുടെ അഭാവം തെക്കേ അമേരിക്കൻ തടരേഖയുടെ ഒരു പ്രത്യേകതയാണ്. പശ്ചിമതീരത്താണു വൻകരയോരം നന്നേ വീതികുറഞ്ഞു കാണുന്നത്. കുത്തിറക്കങ്ങളായിക്കാണുന്ന തടരേഖകളും തീരത്തിനു സമാന്തരമായുള്ള നിരവധി കിടങ്ങുകളും (deeps) ഈ ഭാഗത്തെ സവിശേഷതകളാണ്. ദക്ഷിണഅക്ഷാംശം 5° മുതൽ 35° വരെ ഇത്തരം നിരവധി കിടങ്ങുകൾ കാണാം. ദക്ഷിണഅക്ഷാംശം 26°-യിൽ കരയിൽനിന്ന് 80 കി.മീ. ദൂരെയുള്ള റിച്ചാർഡ് കിടങ്ങിന്റെ ആഴം 7,620 മീ.-ലേറെയാണ്. പാറ്റഗോണിയയ്ക്കു വടക്കുള്ള പസിഫിക് തീരത്ത് നൈസർഗിക സൗകര്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും തുറമുഖങ്ങൾ ഇല്ലാതിരിക്കുന്നതിന് ഇതൊരു കാരണമാണ്. തെക്കോട്ടു പോകുന്തോറും ഈ സ്ഥിതി അല്പം മെച്ചപ്പെട്ടു കാണുന്നു. ദക്ഷിണഅക്ഷാംശം 41° മുതൽ കേപ്ഹോൺ വരെയുള്ള തീരം ദ്വീപുകളും ഫിയോഡുകളും(fiord) കായൽ തോടുകളും നിറഞ്ഞ് സങ്കീർണമായിക്കാണുന്നു. ആൻഡീസ് നിരകൾക്കും കടലിനുമിടയ്ക്ക് 65-80 കി.മീ. വിതീയിലാണ് ഇവയുടെ കിടപ്പ്. ചിലി തീരത്ത് കടലിനോടുരുമ്മി നില്ക്കുന്ന ഒരു സമാന്തര മലനിരയും കാണാം. ഇതിന്റെ ഉയരം വടക്ക് നിന്നു തെക്കോട്ടു കുറഞ്ഞുകാണുന്നു. ഈ നിരകൾക്കും ആൻഡീസുനുമിടയ്ക്കുള്ള താഴ്വര വടക്കൻ ചിലിയിൽ നിമ്നോന്നതങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ഉന്നതപ്രദേശങ്ങളായി മാറുന്നു. വടക്കൻ പെറു, ഇക്വഡോർ, കൊളംബിയ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഈ മലനിര എഴുന്നുകാണുന്നില്ല.
പടിഞ്ഞാറൻ തീരത്തിൽനിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഭൂപ്രകൃതിയാണ് കിഴക്കൻ തീരത്തിലുള്ളത്. ബ്രസീൽ പീഠഭൂമിയുടെ തുടർച്ചയായി വടക്കുകിഴക്കൻ തീരങ്ങളിൽ സാമാന്യം വിസ്തൃതമായ വൻകരയോരമുണ്ട്. സവോറോക് മുനമ്പിനും റയോഗ്രാന്റേദോസുലിനുമിടയ്ക്കു വലയാകാരങ്ങളായ അനേകം ഉടവുകൾ ഈ തീരത്തുണ്ട്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും പ്രമുഖങ്ങളായ നൈസർഗിക തുറമുഖങ്ങൾ ഇവിടെയാണുള്ളത്. റീസീഫ്, സാൽവഡോർ, വിറ്റോറിയ, റയോ ദെ ജനീറോ, ഫ്ളോറിയനോപോളിസ് തുടങ്ങിയവയൊക്കെയും ഈ ഭാഗത്താണു സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. റയോ ദെ ലാപ്ലാറ്റ, പരാനാ, ഉറുഗ്വേ എന്നീ നദീവ്യൂഹങ്ങളുടെ പതനസ്ഥാനങ്ങളും ഇവിടെ തന്നെ. ഇവിടെയും ഒന്നാംതരം തുറമുഖ സൗകര്യം ഉണ്ട്. എന്നാൽ ഇതിനു തെക്ക് പാറ്റഗോണിയൻ തീരത്തു തുറമുഖങ്ങൾ അഭിവൃദ്ധിപ്പെട്ടിട്ടില്ല. ധാരാളം ഭാഗങ്ങളിൽ കടൽ ഉള്ളിലേക്കു കയറിക്കിടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും തടരേഖയിലെ സങ്കീർണമായ ഭൂപ്രകൃതിയും പ്രതികൂല കാലാവസ്ഥയും തുറമുഖവികസനത്തിനു തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കുന്നു.
കിഴക്കൻ തീരത്തു ദ്വീപുകളുടെ എണ്ണം താരതമ്യേന കുറവാണ്; ഉള്ളവ നന്നെ ചെറുതും. ആമസോൺ മുഖത്തുള്ള മരാജോയും വെനിസ്വേലയ്ക്കു വടക്കായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ട്രിനിഡാഡും ആണ് പ്രധാനദ്വീപുകൾ. ട്രിനിഡാഡിനും വൻകരയ്ക്കുമിടയ്ക്കുള്ള കടൽഭാഗത്തിനെ പാരിയാ ഉൾക്കടൽ എന്നു വിളിക്കുന്നു. ഭൂവിജ്ഞാനീയപരമായി വെനിസ്വേലയിലെ കുമാനാനിരകളുടെ തുടർച്ചയാണ് ഈ ദ്വീപെന്നു കരുതുന്നു. ട്രിനിഡാഡിനു വടക്ക് പടിഞ്ഞാറായി കിടക്കുന്ന ടോബാഗോ, മാർഗരീതാ തുടങ്ങിയ ദ്വീപുകളുടെ ശൃംഖല വാണിജ്യപ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്. സവോറോക് മുനമ്പിനു 370 കി.മീ. അകലെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഫെർണാണ്ടോ ദെ നൊറോണ നന്നേ വിസ്തൃതി കുറഞ്ഞ അഗ്നിപർവതദ്വീപുകളാണ്. ഈ ദ്വീപുകൾക്കും വൻകരയ്ക്കുമിടയ്ക്ക് 3,960 മീ. ആഴത്തിലുള്ള ഒരു കടൽച്ചാലുണ്ട്. ദക്ഷിണഅക്ഷാംശം 51° യിലുള്ള ഫാക്ലൻഡ് ദ്വീപുകളും ഫർണാണ്ടോ ദേ നൊറോണയും വൻകരയുടെ സമുദ്രാക്രമണവിധേയമായ ഭാഗങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങളായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഫാക്ലൻഡ് ദ്വീപുകളിലെ സസ്യജന്തുജാലങ്ങൾ ഇതിനു തെളിവു നല്കുന്നു. ഈ ദ്വീപുകൾക്കും വൻകരയ്ക്കുമിടയ്ക്കുള്ള കടലിന്റെ ആഴം നന്നേ കുറവാണ്. പടിഞ്ഞാറേ തീരത്തുള്ള ദ്വീപുകളിൽ പ്രധാനമായവ ജോൻ ഫെർണാണ്ടസ്, ഗുവാനോ, ഗാലപഗോസ് എന്നിവയാകുന്നു.

സ്ഥലരൂപങ്ങൾ

ആൻഡീസ് പർവതശൃംഖലയാണ് പ്രമുഖമായ സ്ഥലരൂപം. കിഴക്ക് ഗയാന, ബ്രസീൽ എന്നീ ഉന്നതപ്രദേശങ്ങളും തെക്ക് പാറ്റഗോണിയ ഉന്നതപ്രദേശവും കിടക്കുന്നു. ഈ ഭൂഭാഗങ്ങളെ വേർതിരിക്കുന്ന സമതലപ്രദേശങ്ങളാണ് ശേഷിക്കുന്ന ഭാഗങ്ങൾ; ഓറിനാക്കോ സമതലം, ആമസോൺതടം, പരാഗ്വേതടം, പാംപസ് എന്നിവയാണവ.
ഹിമാലയം കഴിഞ്ഞാൽ ശരാശരി ഉയരത്തിൽ ഏറ്റവും ഉയർന്നുനില്ക്കുന്ന ആൻഡീസ് പർവതനിരകളുടെ നീളം 7,200 കി.മീ. വരും. വൻകരയുടെ തെക്കേ അറ്റത്ത് ഈ ശൃംഖല അവിച്ഛിന്നമായി കാണുന്നു. 28&de g; വടക്ക് ഇവയ്ക്കു സങ്കീർണമായ സംരചനയാണുള്ളത്. ബൊളീവിയയിൽ ഏതാണ്ടൊരു പീഠഭൂമിയായിത്തീരുന്ന ഈ പർവതനിര പെറുവിൽ സമാന്തരനിരകളുടെ ഒരു ശൃംഖലയായും ഇക്വഡോറിൽ രണ്ടു നിരകളായും കാണപ്പെടുന്നു. മിക്ക മേഖലകളിലും അഗ്നിപർവതപ്രക്രിയ സജീവമാണ്. ഗയാനയിലെ ഉന്നതപ്രദേശങ്ങളും ബ്രസീൽ പ്രദേശവും ചേർന്നതാണ് തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ പുരാതനഭൂഭാഗം. ആമസോൺ നദി ഇതിനെ രണ്ടായി വിഭജിക്കുന്നു. ഈ പീഠപ്രദേശങ്ങൾ അരുവികളും വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളും കൊണ്ട് സമൃദ്ധമാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരംകൂടിയ (980 മീ.) വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളിൽ ഒന്നായ ആൻജെൻ ഗയാനയിലാണ്. ബ്രസീലിൽ സവോ ഫ്രാൻസിസ്കോ നദിയിലെ അഫോൻസോ വെള്ളച്ചാട്ടത്തിന് വൈദ്യുതി ഉത്പാദനത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. കുംഭാകൃതിയിലുള്ള ശിലകൾ ഈ പ്രദേശത്തു സാധാരണമാണ്. റയോ ദെ ജനീറോയിൽ ഉൾക്കടലിലേക്കുന്തിനില്ക്കുന്ന ഷുഗർലോഫ് ആണ് ഇവയിൽ പ്രമുഖം. ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഭാഗം മൌണ്ട് റൊറെയ്മ (2,774 മീ.) ആണ്. ബ്രസീലിലെ പികോ ദാ ബന്ദെയ്രായുടെ ഉയരം 2,896 മീ. ആണ്. ശുഷ്കകാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്ന പാറ്റഗോണിയ പീഠപ്രദേശത്ത് മണൽക്കല്ലും ലാവാ അട്ടികളും ചേർന്നുള്ള ശിലാസഞ്ചയമാണുള്ളത്.
നിരന്നപ്രദേശങ്ങൾ അധികവും വൻകരയുടെ ഉൾഭാഗത്താണ് കാണപ്പെടുന്നത്. കടൽത്തീരപ്രദേശങ്ങളിൽ അവ വളരെയൊന്നും വിസ്തൃതമല്ല. ആമസോൺ, റയോ ദെ ലാപ്ലാറ്റ എന്നീ നദീമുഖങ്ങളോടടുത്ത് കടലോരസമതലങ്ങൾ കാണാം. ഉള്ളിലോട്ടു പോകുന്തോറും ഇവയുടെ വിസ്തീർണം വർധിക്കുന്നു.
ആൻഡീസ് നിരകൾക്കും ഗയാനാ ഉന്നതതടത്തിനും ഇടയ്ക്കായുള്ള താഴ്വരപ്രദേശമാണ് ലാനോസ് ദെൽ ഓറിനാക്കോ. ഇതിന്റെ വലത്തെ അറ്റത്തുകൂടിയാണ് ഓറിനാക്കോനദി ഒഴുകുന്നത്. ആൻഡീസിൽനിന്നും ഒലിച്ചിറങ്ങുന്ന മണ്ണും നദീജന്യനിക്ഷേപങ്ങളും ഇടകലർന്നുള്ള എക്കൽഭൂമിയാണിവിടം.
ആമസോൺതടം നിരപ്പുള്ളതും താഴ്ന്നതുമാണ്. ഇതിന്റെ വിസ്തൃതിയിലും ഉയരത്തിലും വ്യത്യാസമുണ്ട്. എന്നാൽ ഈ പ്രദേശങ്ങൾ പ്രളയബാധിതമാകുന്നില്ല. ആമസോണിന്റെയും പോഷകനദികളുടെയും ചാലുകൾ നന്നേ താഴ്ചയുള്ളവയാണെന്നതാണ് ഇതിനു കാരണം.
പരാനാ-പരാഗ്വേ നദീവ്യൂഹങ്ങളുടെ പ്രഭവസ്ഥാനങ്ങൾ പൊതുവേ ചതുപ്പുനിലങ്ങളാണ്. ചരിവുമാനത്തിന്റെ കുറവുമൂലം ജലനിർഗമനം തടസ്സപ്പെടുന്നതാണിതിനു കാരണം. കൂടുതൽ തെക്കോട്ട് പാംപസ് സമതലപ്രദേശമാണ്.

മണ്ണിനങ്ങൾ

അർജന്റീന, ഉറുഗ്വേ എന്നീ രാജ്യങ്ങളിലെ 'പാംപസ്' എന്നറിയപ്പെടുന്ന പ്രയറിപ്രദേശത്ത് ഉർവരത കൂടിയ എക്കൽ കരിമണ്ണാണ് ഉള്ളത്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇത്. പരാനാനദീതടത്തിലെ 'റ്റെറാറോസ്സാ' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ചെമ്മണ്ണും വളക്കൂറിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഒട്ടും പിന്നിലല്ല. ആഗ്നേയശിലകൾ കാറ്റിന്റെ അപരദനത്തിന് വിധേയമാകുന്നതിന്റെ ഫലമായി പൊടിഞ്ഞുണ്ടായ മണ്ണിനമാണ് റ്റെറാറോസ്സാ. കാപ്പിക്കൃഷിക്കു ഇത് വളരെ പറ്റിയതാണ്. കൊളംബിയയിലെ ആൻഡീസ് പ്രദേശവും കാപ്പിക്കൃഷിക്കു വിശേഷമാണ്. ഇവിടെ അഗ്നിപർവതജന്യമായ ലാവാ മണ്ണാണുള്ളത്. ഇത്രതന്നെ വിസ്തൃതങ്ങളല്ലെങ്കിലും, വളക്കൂറുള്ള ധാരാളം പ്രദേശങ്ങൾ വൻകരയിൽ അങ്ങിങ്ങായി ഉണ്ട്. ആൻഡീസിലെയും പടിഞ്ഞാറ് തീരത്തെയും താഴ്വരപ്രദേശങ്ങൾ, ഇക്വഡോറിലെ ഗയാസ് താഴ്വര, കൊളംബിയയിലെ കൊക്കോ താഴ്വര എന്നിവ ഇതിൽപ്പെടുന്നു. ചിലിയിൽ തെക്ക് വടക്കായി രാജ്യത്തുടനീളം നീണ്ടുകാണുന്ന താഴ്വരപ്രദേശം ഇക്കൂട്ടത്തിൽ പ്രത്യേക പ്രാമാണ്യമുള്ളതാണ്.
ആമസോൺ തടപ്രദേശത്ത് പൊതുവേ വളക്കൂറു കുറഞ്ഞ മണ്ണാണുള്ളത്. വെള്ളപ്പൊക്കങ്ങളുടെ ഫലമായി ഏറിയ ഭാഗവും ചെളികെട്ടുന്ന ഈ സമതലങ്ങളിലെ മണ്ണ് ക്ഷാരഗുണം കുറഞ്ഞതായതിനാൽ കൃഷിക്ക് ഉത്തമമല്ല. ചുണ്ണാമ്പും രാസവളങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് ഇവിടത്തെ ഉർവരത വർധിപ്പിക്കുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നു വരുന്നു.

ജലസമ്പത്ത്

ആമസോൺ, റയോ ദെ ലാപ്ലാറ്റ, മഗ്ഡലെന-കൗക, ഓറിനോക്കോ, സാവോഫ്രാൻസിസ്കോ എന്നീ നദീവ്യൂഹങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നതാണ് തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ ജലസമ്പത്ത്. 70,00,000 ച.കി.മീ. നീർവാർച്ചാ വിസ്തൃതിയുള്ള ആമസോൺ നദിക്ക് 6437 കി.മീ. ദൈർഘ്യമുണ്ട്. ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും വിസ്തൃതിയേറിയ നീർവാർച്ചാതടം ആമസോൺ നദിയുടേതാണ്. (70,00,000 ച.കി.മീ.) ദൈർഘ്യത്തിൽ ആഫ്രിക്കയിലെ നൈൽ ആണ് ആമസോണിനെക്കാൾ മുന്നിൽ. ഭൂമുഖത്തെ മൊത്തം ശുദ്ധജലസ്രോതസ്സിന്റെ അഞ്ചിൽ ഒരുഭാഗം ആമസോൺ വഹിക്കുന്നു. പെറുവിൽ ആൻഡീസിൽ നിന്നും ഉദ്ഭവിക്കുന്ന ആമസോൺ അത്‌ലാന്തിക് സമുദ്രത്തിലാണ് നിപതിക്കുന്നത്.
പരാന, പരാഗ്വേ, ഉറുഗ്വേ നദികൾ ഉൾപ്പെടുന്നതാണ് തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ രണ്ടാമത്തെ നദീവ്യൂഹമായ റയോ ദെ ലാപ്ലാറ്റ. തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ തെക്ക് കിഴക്കൻ തീരത്ത് ചോർപ്പിന്റെ ആകൃതിയിൽ വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്ന റെയോ ദെ ലാപ്ലാറ്റ തടാകത്തിലേക്ക് പ്രവഹിക്കുന്ന ഈ നദീവ്യൂഹം അർജന്റീന, ബൊളീവിയ, ബ്രസീൽ, പരാഗ്വേ, ഉറുഗ്വേ എന്നീ രാജ്യങ്ങളിൽ ഉൾനാടൻ ഗതാഗത സൗകര്യം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.
തെക്കേ അമേരിക്കയിലൂടെ വടക്കോട്ട് ഒഴുകുന്ന പ്രധാന നദികളാണ് മഗ്ഡലെന, കൗക എന്നിവ. മഗ്ഡലെനയുടെ പ്രധാനപോഷക നദിയാണ് കൗക. കാസ്പിയൻ കടലാണ് മഗ്ഡലെനയുടെ പതനസ്ഥാനം.
ആമസോണിനെപ്പോലെ ആൻഡീസ് പർവതത്തിൽ നിന്നും ഉദ്ഭവിക്കുന്ന മറ്റൊരു നദിയാണ് ഓറിനാക്കോ. വെനിസ്വേലയിലൂടെ അത് ലാന്തിക്കിലേക്ക് പ്രവഹിക്കുന്ന ഈ നദി കുറച്ചുദൂരം കൊളംബിയും വെനിസ്വേലയുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. വെനിസ്വേലയിലെ നദീമുഖതുറമുഖമായ സിയുഡാഡ്ഗയാനയിൽ വൻ കപ്പലുകൾക്ക് അടുക്കുവാനുള്ള സൗകര്യമുണ്ട്.
വടക്ക് കിഴക്കൻ ബ്രസീലിലൂടെ ഉദ്ദേശം 3200 കി.മീ. ദൈർഘ്യത്തിൽ പ്രവഹിക്കുന്ന നദിയാണ് സാവോ ഫ്രാൻസിസ്കോ. തുടക്കത്തിൽ ഒരു മരുപ്രദേശത്തിലൂടെ വടക്കോട്ടൊഴുകുന്ന ഈ നദി തുടർന്ന് തെക്ക് കിഴക്ക് ദിശയിൽ ഒഴുകി അത് ലാന്തിക്കിൽ നിപതിക്കുന്നു. 1400 കി.മീറ്ററോളം ഈ നദി ഗതാഗതയോഗ്യമാണ്. നിരവധി വൻകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ ഈ നദിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.
വെനിസ്വേലയിലെ മാരക്കാബാ തടാകമാണ് തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ ഏറ്റവും വലിയ തടാകം. 13,512 ച.കി.മീ. ആണ് ഇതിന്റെ വിസ്തൃതി. ഇടുങ്ങിയ ഒരു ചാനൽ ഈ തടാകത്തെ വെനിസ്വേല ഉൾക്കടലുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. തടാകത്തിലും കരയിലുമായി നിരവധി എണ്ണക്കിണറുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.
ആൻഡീസ് പർവത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ടിറ്റിക്കാക്കയാണ് വൻകരയിലെ മറ്റൊരു പ്രധാന തടാകം. ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഗതാഗതയോഗ്യമായ തടാകമാണ് ടിറ്റിക്കാക്ക. ബൊളീവിയയുടെയും പെറുവിന്റെയും അതിർത്തിയിൽ സു. 3812 കി.മീ. ഉയരത്തിലാണ് ഈ തടാകം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പൂപോയാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന തടാകം.
കാലാവസ്ഥയിലെ വൈവിധ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ഉൾനാടൻ ജലാശയങ്ങളുടെയും നദീവ്യൂഹങ്ങളുടെയും സ്വഭാവവും പ്രകൃതിയും വ്യത്യസ്തമായി കാണുന്നു. ആൻഡീസ് മേഖലയിൽ ഭൂപ്രകൃതിയിലെ നിമ്നോന്നതാവസ്ഥ മൂലം നദികൾ ജലസമൃദ്ധമാണെങ്കിൽപ്പോലും ഗതാഗതക്ഷമമല്ല. മഗ്ഡലെന നദി മാത്രമാണ് സഞ്ചാരയോഗ്യം. ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകവും ഗതാഗതയോഗ്യമത്രെ. ചിലിയിലും അർജന്റീനയിലുമുള്ള തടാകങ്ങളിലും ജലയാനം സാധ്യമാണ്. ആമസോൺ നദീവ്യൂഹത്തിൽ മൊത്തം 12,875 കി.മീ. ഗതാഗതസൗകര്യമാണുള്ളത്.
ജലവൈദ്യുതി കുറഞ്ഞ തോതിലേ ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുള്ളു. ആമസോൺ വ്യൂഹത്തിലെ നദികൾ ഏറിയ ദൂരവും നിരപ്പായ പ്രദേശങ്ങളിലൂടെ ഒഴുകുന്നവയാണ്. തന്മൂലം വൈദ്യുതോത്പാദനത്തിനുള്ള സാധ്യത പ്രായേണ കുറവായിരിക്കുന്നു. സവോപൌലോയ്ക്കു സമീപം നദീജലത്തെ സെറാ ദോ മാറിനു മുകളിലൂടെ ഗതിമാറ്റിയൊഴുക്കി വൈദ്യുതി ഉത്പാദനം സാധിച്ചിരിക്കുന്നു. വടക്ക് കിഴക്ക് ബ്രസീലിലെ ഒട്ടുമുക്കാലും പ്രദേശങ്ങളിൽ ജലവൈദ്യുതി ലഭ്യമാണ്. പൗലോ അഫോൺസോ വെള്ളച്ചാട്ടത്തിൽ നിന്നുമാണ് ഇവിടെ വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്. ബ്രസീലിലെ പീഠപ്രദേശത്തു ധാരാളം വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങൾ ഉള്ളതിനാൽ ജലവൈദ്യുതി ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള സാധ്യതകൾ ധാരാളമാണ്. മൊത്തത്തിൽ നോക്കുമ്പോൾ ആൻഡീസ് മേഖലയിലും താഴ്വര പ്രദേശങ്ങളിലും ജലവൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ധാരാളം സൌകര്യങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും അതിലേക്കുള്ള പദ്ധതികൾ ഇനിയും പ്രാവർത്തികമാക്കേണ്ടതായാണിരിക്കുന്നത്. പെറുവിന്റെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗം മുതൽ പാറ്റഗോണിയ വരേക്കും ജലസേചനവ്യവസ്ഥകൾ വികസിച്ചിട്ടുണ്ട്.

കാലാവസ്ഥ

തെക്ക് 55° അക്ഷാംശത്തോളം വ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും കരഭാഗത്തിന്റെ വീതി കുറവായതിനാൽ ശൈത്യാധിക്യം അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. പൊതുവേ സമശീതോഷ്ണകാലാവസ്ഥയാണ് തെക്കൻ ഭാഗങ്ങളിലുള്ളത്.
ആമസോൺ മേഖലയിലെ ശരാശരി താപനില 27 °C ആണ്. ഋതുഭേദം താപനിലയിൽ ഗണ്യമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നില്ല. എന്നാൽ ആൻഡീസ് ഉന്നതതടങ്ങളിലെ സ്ഥിതി ഇതിൽനിന്നു തുലോം വിഭിന്നമാണ്. മധ്യരേഖയ്ക്കടുത്തുള്ള ക്വിറ്റോ (2,852 മീ.) യിലെ ശരാശരി താപനില 13 °C ആണ്. താപനിലയിലെ അന്തരം തെക്കൻ ഭാഗങ്ങളിൽ വർധിച്ചുവരും. പാറ്റഗോണിയയുടെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗങ്ങളിൽ ശൈത്യകാലത്തെ താപനില ഗ്രീഷ്മകാലത്തേതിനെക്കാൾ 18 °C കുറവായിരിക്കുന്നു. ശൈത്യകാലത്ത് ഇവിടെ വെള്ളം ഉറയുക സാധാരണമാണ്; ചിലിയിലും അർജന്റീനയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളിലും താപനില 0 °C-ൽ താഴെയാകുന്നു.
പെറുവിന്റെ തീരത്തുകൂടി വടക്കോട്ടൊഴുകുന്ന ഹംബോൾട്ട് പ്രവാഹത്തിന്റെ സ്വാധീനം മൂലം മധ്യരേഖവരെമുള്ള പടിഞ്ഞാറ് തീരങ്ങളിലെ താപനില സമീകൃതമാകുന്നു. ഇതേ രീതിയിലുള്ള സ്വാധീനം അർജന്റീന തീരങ്ങളിൽ ഫാക്ലൻഡ് പ്രവാഹവും ചെലുത്തുന്നു. വൻകരയുടെ ശേഷം തീരങ്ങൾ ഉഷ്ണജലപ്രവാഹങ്ങളുടെ പ്രഭാവത്തിനു വിധേയമാണ്.
മഴയുടെ വിതരണം വാതസഞ്ചരണത്തിനനുസൃതമാണ്. ആൻഡീസിനു കിഴക്കുള്ള ഉഷ്ണമേഖലാപ്രദേശത്ത് വടക്ക് കിഴക്ക് , കിഴക്ക് , തെക്ക് കിഴക്ക് എന്നീ ദിശകളിൽനിന്നുള്ള സ്ഥിരവാതങ്ങളാണു വീശുന്നത്. നീരാവിനിറഞ്ഞ ഈ കാറ്റുകൾ സംവഹനരീതിയിലുള്ള മഴയ്ക്കു കാരണമാകുന്നു. ആമസോൺ നദീതടങ്ങളിലും ഗയാനയുടെ തീരപ്രദേശത്തും ശരാശരി 200-300 സെ.മീ. മഴ ലഭിക്കുന്നു. ബ്രസീലിന്റെ തെക്ക് ഭാഗങ്ങൾ പൊതുവേ വരണ്ട പ്രദേശങ്ങളാണ്. താപനിലയും ഇവിടെ വളരെക്കൂടുതലാകുന്നു. ലാനോസ്ഡെൽ ഓറിനാക്കോയിലും ഗയാന പീഠപ്രദേശത്തും ഉഷ്ണകാലത്തു സാമാന്യമായി മഴ ലഭിക്കുന്നു. വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് പ്രദേശങ്ങളിൽ പൊതുവേ മഴ കൂടുതലുള്ള രണ്ടു കാലങ്ങളോടെ ഗ്രീഷ്മകാലത്തുടനീളം വർഷപാതമുള്ള ഉഷ്ണകാലാവസ്ഥയാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. കൊളംബിയയുടെ പടിഞ്ഞാറ് തീരങ്ങളും ഇക്വഡോറിന്റെ വടക്ക് ഭാഗങ്ങളും കനത്ത മഴ ലഭിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളാണ്. അറ്റക്കാമാ മരുഭൂമി ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വരണ്ട പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാണ്. പസിഫിക് തീരത്തിന് തെക്ക് അക്ഷാ. 33° ക്കു തെക്ക് സാമാന്യമായി മഴ ലഭിക്കുന്നു; 38° ക്കും തെക്ക് കനത്ത മഴ ലഭിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളാണ്. ചിലിയുടെ മധ്യഭാഗങ്ങൾ മുതൽ തെക്കോട്ടു ചക്രവാതങ്ങളിൽനിന്ന് വർഷത്തിൽ ശരാശരി 265 സെ. മീ. മഴ ലഭിക്കുന്നു. ആൻഡീസിനു കിഴക്കുള്ള പാറ്റഗോണിയ മരുഭൂമി ഒരു മഴനിഴൽ പ്രദേശം ആണ്. ഇവിടെ പ്രാദേശിക വ്യതിയാനങ്ങൾമൂലം അല്പമായി മഴ കിട്ടിയെങ്കിലായി. ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങളിൽ സ്റ്റെപ്പ് മാതൃകയിലുള്ള സസ്യജാലങ്ങൾ കാണാം. അർജന്റീനയിലെ പുൽപ്രദേശങ്ങൾ, ഉറുഗ്വേ, ബ്രസീലിന്റെ ദക്ഷിണഭാഗം എന്നിവിടങ്ങളിൽ മിതവും സാമാന്യവുമായ മഴ ലഭിക്കുന്നു (65-125 സെ.മീ.). പരാഗ്വേയുടെ കിഴക്ക് ഭാഗത്തു മഴക്കൂടുതലുണ്ട് (125-190 സെ.മീ.).